سمنو یکی از اجزای سفره هفت سین نوروزی است که غذایی مقدس و با برکت است و ریشه‌های تاریخی عمیق دارد. سمنو پزان آیینی قدیمی است که از ساسانیان بر جای مانده‌است. این غذای سنتی نه تنها از نظر تاریخی بلکه از نظر فرهنگی و مذهبی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد و در مراسمات مختلف ایرانی، به ویژه در ایام نوروز، جایگاه ویژه‌ای دارد. بانوان ایرانی همواره برای گرفتن حاجت هم سمنو را پخت کرده و به عنوان نذری توزیع می‌کنند. در ادامه به طرز تهیه سمنو به صورت خانگی پرداخته می‌شود.
فهرست مطالب
طرز تهیه سمنو خانگی به صورت مرحله به مرحله
پخت سمنوی خانگی هنری دیرین است که مادران و بانوان ایرانی ترجیح می‌دهند این دسر ناب و خوش‌طعم را در منزل و با دست خودشان آماده کنند. اگر چه سمنوی بازاری هم موجود است، اما طعم سمنوی خانگی چیزی دیگری است.
مواد مورد نیاز
- گندم یک لیوان
- آرد گندم دو لیوان
- آب 5 لیوان
پیشنهاد ویژه…
اگر به آشپزی اصیل ایرانی علاقه دارید و دوست دارید در یک دوره حرفه‌ای و جامع با مدرک معتبر فنی‌وحرفه‌ای شرکت کنید، سری به دوره آشپزی ایرانی آشپزشو بزنید
دستور پخت
در اولین قدم باید گندم را به خوبی پاک کنید و سپس چندین بار به خوبی شستشو کنید تا گردوخاک آن گرفته شود. دقت کنید که بعضی از چیزها مانند سنگ با شستن هم از بین نمی‌رود و حتما باید به دقت و دانه به دانه گندم‌ها را پاک کنید.
شستن گندم
شستن تمیز گندم اهمیت زیادی دارد. وقتی حرف از شستن به میان می‌آید یعنی گندم را در ظرف بزرگی ریخته و با آب فراوان به خوبی خیس کنید. حدود ۲۰ تا ۲۵ دقیقه گندم را داخل آب کافی نگه دارید تا گل و لای آن به خوبی خارج شود. در این مرحله بهتر است دانه‌های شکسته را هم جدا کنید.
خیس کردن مجدد گندم
گندم را با ظرف کوچک از آب خارج کنید تا گردوخاک در انتهای ظرف بماند. گندم را داخل ظرف بزرگ‌تر دیگری بریزید. دوباره روی گندم آب ببندید و اجازه دهید دو روز بماند و جوانه بزند و یا سبز شود. مقدار آب روی گندم‌ها باید در حد ۲ بند انگشت دست باشد و باید به مدت ۲ روز در محیطی تاریک و خشک قرار گیرد.
تعویض مرتب آب گندم
اگر دوست دارید سمنوی شما خوش‌رنگ، شفاف و زیبا شود، بهتر است در مدتی که گندم داخل آب است، به طور مرتب آب آن را تعویض کنید. حالا دیگر گندم جوانه‌های سفید رنگی زده‌است.
نگهداری گندم داخل پارچه
حال که گندم جوانه زده، آن را از آب خارج کنید و داخل یک پارچه نخی تمیز نگهداری کنید. بهتر است پارچه حاوی گندم جوانه زده را داخل آبکش بگذارید تا فضای کافی برای رشد جوانه‌ها وجود داشته باشد.
مرطوب نگه‌داشتن گندم
در این مرحله باید شرایط رشته زدن گندم‌ها به خوبی انجام شود، باید در مدت ۲۴ ساعتی که گندم در داخل پارچه است، پارچه را به طور مرتب مرطوب نگاه دارید.
پیشنهاد ویژه…
اگر به شیرینی‌پزی و قنادی علاقه دارید و به فکر کسب درآمد از این راه هستید سری به دوره شیرینی پزی آشپزشو بزنید!
ریختن گندم داخل آبکش
پس از آنکه جوانه‌های گندم به صورت رشته‌ای درآمد، گندم را از دستمال مرطوب خارج کنید و داخل آبکش بریزید، دقت کنید که گندم‌ها روی هم انباشته نشوند.
شستشوی مجدد و آرام گندم
حال که گندم را داخل آبکش ریخته‌اید، به آرامی و با فشار آب کم گندم جوانه زده را بشویید. دقت کنید که فشار آب زیاد جوانه گندم را خراب می‌کند.
ریختن گندم در آبکش به مدت دوروز
حالا گندم‌هایی را در آبکش شسته‌اید، اجازه دهید تا گندم داخل آبکش بماند و اما حتما روی آن‌ها را با استفاده از یک‌پارچه نمدار و مرطوب، بپوشانید. به این موضوع حساس دقت داشته باشید که پارچه باید همیشه مرطوب و نمدار باشد. در نهایت صبر کنید تا گندم‌های جوانه‌زده به مدت ۲ تا ۳ روز درون آبکش بمانند.
مرطوب نگهداری جوانه گندم
در این مرحله باید از جوانه‌های گندم به خوبی نگهداری شود. بانوان گرامی دقت کنید که باید در این چند روز روی پارچه آب بریزید تا بوی ناخوشایندی به خود نگیرد و به طور دائم نیز آن را چک کنید. زمانی جوانه‌های شما برای سمنو آماده هستند که از پارچه بالا نزده باشند. اگر گندم خیلی سبز شود، طعم سمنوی شما تلخ خواهد شد. دقت کنید که جوانه‌ها زیادی رشد نکنند.
مخلوط کردن جوانه گندم با میکسر
حال که جوانه‌ها رشد کرده‌اند، آن‌ها را زیر آب سرد به خوبی شستشو دهید. حالا جوانه‌ها را تکه تکه کرده و در دستگاه میکسر یا مخلوط کن بریزید و حدود ۵ دقیقه جوانه‌ها را به خوبی مخلوط کنید. در پایان گندم‌هایی را که مخلوط کرده‌اید در یک صافی پارچه‌ای یا کیسه برنج تمیز که یک سمت آن بسته است، بریزید و به‌خوبی آن را فشار دهید تا شیره‌ی آن به طور کامل خارج شود.
اضافه کردن شیره جوانه گندم به آرد
شیره گندم را به‌صورت تدریجی روی آرد بریزید. به‌تدریج آرد را هم بزنید تا گلوله نشود و اگر این اتفاق پیش آمد حتما آرد را الک کنید.
افزودن آب به ترکیب شیره و آرد
در پایان به ترکیب آرد و شیره سمنو حدود ۵ لیوان آب اضافه کنید و آن را در یک طرف مسی و یا روی بریزید. مواد را روی حرارت متوسط گذاشته و به طور مرتب هم بزنید. زمانی که دیدید مخلوط درون ظرف به حالت جوش درآمده است، حرارت را کم کنید و مواد را مداوم هم بزنید تا نسوزد. اندازه غلظت سمنو باید به اندازه فرنی باشد.
سرو سمنو و افزودن موادی مانند بادام و گردو
زمانی که غلظت سمنو به اندازه فرنی شد، حرارت آن را خیلی کم کنید. روی قابلمه را با پارچه دم کنی پوشش دهید تا رنگی زیبا و چشم نواز به خود بگیرد. در لحظات پایانی پخت، چند عدد بادام یا گردو را با پوست داخل سمنو بریزید تا طعم آن را جذاب‌تر کند. سمنوی شما به همین سادگی آماده شد و می‌توانید آن را سر سفره هفت سین نوش جان کنید.
طرز تهیه سمنو با شیره انگور
سمنو دسری یا می‌توان گفت حلوایی بسیار مقوی است که اگر با شیره انگور طبخ شود، طعمی بسیار متفاوت خواهد داشت.
مواد مورد نیاز
- آرد گندم 1 پیمانه
- آب 6 پیمانه
- شیره انگور 1/2 پیمانه
- آرد جوانه گندم 2 قاشق غذاخوری
- دارچین 1 قاشق مرباخوری
- مغز بادام به مقدار لازم
پیشنهاد ویژه…
دوره حضوری آموزش کیک پزی نیز یکی‌‌دیگر از دوره‌های پرطرفدار و حرفه‌ای آموزشگاه آشپزشو است! برای اطلاعات بیشتر به صفحه دوره آموزش کیک پزی مراجعه کنید
دستور پخت
- آرد گندم و آرد جوانه گندم را در تابه‌ای بریزید و روی حرارت کم قرار دهید. مرتب به هم بزنید تا خوب تفت بخورد و خامی آن گرفته شود. سپس اجازه دهید تا ترکیب شما خنک شود.
- آب را به آردهای تفت داده شده اضافه کنید و خوب مخلوط کنید تا یکدست شود. اگر احتمالا گلوله‌ای وجود داشت، از آبکش سوراخ ریز برای صاف کردن ترکیب استفاده کنید تا گلوله‌ها جدا شوند.
- مواد آماده شده را روی حرارت قرار دهید و مدام هم بزنید تا غلیظ شود و به شکل فرنی درآید.
- دارچین و شیره انگور را هم به صورت کم کم اضافه کنید و همچنان هم بزنید.
- کمی قبل از پایان پخت سمنو، مغز بادام را اضافه کنید و برای چند دقیقه دیگر هم بزنید تا خوب مزه‌دار شود.
- سپس سمنو را در ظروف مناسب سرو کنید و با خلال بادام و خلال پسته آن را تزئین کنید.
طرز تهیه سمنو فوری
گاهی ممکن است دوست داشته باشید که سمنوی فوری درست کنید و به عنوان میان وعده استفاده کنید. طرز تهیه سمنو فوری چندان سخت نیست و به آسانی می‌توانید آن را مهیا کنید.
مواد لازم
- آرد گندم 1 پیمانه
- شکر 1/2پیمانه
- آب 5 پیمانه
- روغن مایع 1/4 پیمانه
- دارچین 1 قاشق چای‌خوری
بیشتر بخوانید…
طرز تهیه شیرینی نخودچی مخصوص عید، حرفه‌ای ولی ساده!
دستور پخت
- ابتدا آرد را در تابه‌ای روی حرارت کم تفت دهید تا بوی خامی آن گرفته شود و رنگ آن کمی تغییر کند.
- شکر را به آرد اضافه کنید و حدود 2 تا 3 دقیقه دیگر تفت دهید.
- آب را کم کم اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا مخلوط شما صاف و یکدست شده و گلوله‌های آرد از بین بروند.
- روغن مایع را اضافه کنید و همچنان هم بزنید تا مایع شما شروع به غلیظ شدن کند.
- دارچین را هم اضافه کنید و به هم زدن ادامه دهید تا سمنو به غلظت مورد نظرتان برسد.
- پس از رسیدن به غلظت مورد نظر، حرارت را خاموش کنید و سمنو را در ظروف مورد نظر سرد کنید.
سخن پایانی
سمنو دسری خوش طعم، سنتی و مقوی است که در منزل هم به آسانی پخت می‌شود. این میان وعده شیرین به روش‌های مختلف پخت می‌شود. پخت سمنو با آرد، جوانه گندم، شیره خرما و شیره انگور در منزل بسیار آسان است. طرز تهیه سمنو با جوانه گندم دارای چندین مرحله است که مهم‌ترین و اصلی‌تربن آن نگهداری مناسب از جوانه گندم است. در زمان پخت سمنو باید مرتب آن را به هم بزنید تا مخلوط شما ته نگیرد. زمانی سمنوی شما آماده است که به غلظت فرتی برسد. در این مرحله باید از دم کنی استفاده کنید تا رنگ آن زیبا و جذاب شود.
سوالات متداول
اول از همه خودمو بهعنوان یه مشتاق همیشگی یادگیری آشپزی معرفی میکنم. تو ایران تحصیلات آکادمیک صنایع غذایی رو نیمهکاره رها کردم، چون متأسفانه چیزی که میخواستم رو نمیتونستم تو دانشگاههای ایران پیدا کنم. تصمیم گرفتم با همه سختیها و هزینههای زیاد، تحصیلات آکادمیک آشپزی رو تو خارج از کشور ادامه بدم. خدا رو شکر طی یک سال و نیم تحصیلم تو خارج از کشور، پیشرفت فوقالعادهای داشتم، طوری که اساتیدم منو خلاق خطاب میکردن.
چون علم مواد شناسی رو اصولی یاد گرفتم، تو ۹۵ درصد مواقع اگه هر خوراکی رو تست کنم، بهراحتی میتونم اون غذا رو خلق کنم و بابت این موضوع خیلی شکرگزارم. بعد از یک سال و نیم تحصیل، ۶ ماه تو یکی از معتبرترین هتلهای دبی کارورزی کردم و با یه عالمه تجربه بهروز به ایران برگشتم و آموزشگاهم رو تأسیس کردم.
هدفم از تأسیس آموزشگاه این بود که بتونم بهروزترین متدهای آموزشی دنیا رو تو کشور خودم عملی کنم و در عین حال مدرکی ارائه بدم که معتبر و قابل ترجمه باشه. برای همین آموزشگاه رو زیر نظر سازمان فنی و حرفه‌ای راهاندازی کردم. از اونجایی که عاشق یادگیری هستم، دوباره تصمیم گرفتم تحصیلاتم رو تو ایران ادامه بدم تا از یادگیری دور نمونم.
تخصص اصلی من آشپزی ملل و قنادیه. آشپزی ملل همون رشته تحصیلیام تو خارج از کشور بوده و همه تجربیاتم رو تو دوره‌های آشپزی ملل آموزشگاه “آشپزشو” به هنرجوهای عزیزم منتقل میکنم. قنادی رو هم به مدت ۶ ماه تو قنادی استاد فرزانه کارورزی کردم و تجربیات این استاد گرانقدر رو با متدهای بهروز ترکیب کردم و تو دوره‌های کیک آموزشگاه “آشپزشو” تدریس میکنم.
در نهایت، به خودم ثابت کردم که اگه به چیزی علاقه داشته باشی، میتونی به هرچی که میخوای، مثل حس خوب، ثروت، شهرت و… برسی. چون خانواده من هم مثل خیلی از خانوادههای ایرانی، راه خوشبختی رو تو تحصیلات آکادمیک رشتههای مهندسی و پزشکی میدیدن و دنیای آشپزی رو ناآگاهانه فقط تو خوراک روزمره تصور میکردن.
این روایت ادامه داره…
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.